De wondere wereld van thee kan je blijven verbazen. Los van de ervaring an sich, kan je elke dag kan je weer iets nieuws te weten komen. Had jij al gehoord van paarse thee? Theesommelier Steven Leenknegt van Medithee heeft speciaal voor ons een prachtig artikel geschreven over deze geheimzinnige theesoort.
Wat is paarse thee?
Paarse thee is geen theecategorie op zich zoals wit, groen, geel, oolong (blauw), zwart en pu erh. Het zijn de theebladeren op zich die tijdens het groeiproces paars kleuren. Een zeldzaam fenomeen dat enkel voorkomt bij sommige planten wanneer ze in volle zon groeien. De bladeren met paarse schijn kunnen op verschillende manieren verwerkt worden. Zo kan je met de paarse bladeren een zwarte thee maken (volledig geoxideerd), een groene thee (niet geoxideerd) maar net zo goed een pu erh thee (gefermenteerd).
Veelal zullen theeproducenten de paarse blaadjes mee verwerken in een standaard batch groene blaadjes. Indien de hoeveelheid paarse blaadjes groot genoeg is zal men de batch verkopen als “paarse thee". Ook gebeurt het dat de volledige batch uit de zeldzame paarse theebladeren bestaat. Uiteraard is dit eerder prijzige thee.
Waar komt de kleur vandaan?
Wanneer theeplanten hoog in de bergen in vol zonlicht groeien kan er in de warmste periode van het jaar een paarse schijn op de blaadjes ontstaan. De paarse kleur komt door een verhoging van de anthocyanen in de bovenste bladeren. Dit doet de plant om zijn bladeren te beschermen tegen de UV-straling die vrij komt bij hevig en langdurig zonlicht.
Anthocyanen zijn flavonoïden die bekend staan om het afgeven van een blauw/paars/rode kleur in bladeren, stengels, bloemen of vruchten. Denk aan blauwe druif (en rode wijn), vlierbes, kers, blauwe bes, aubergine, rode kool, korenbloem, viooltjes,… Ze krijgen allen hun kleur door een hoge hoeveelheid antocyanen. Anthocyanen zijn krachtige antioxidanten die zorgen voor een ontstekingsremmende werking in het lichaam en ons beschermen tegen onder andere kanker en hart-en vaatziektes.
Ondersoorten paarse thee
Er bestaan twee soorten paarse thee:
Zi Ya (Purple Bud) is de variant die in de natuur te vinden is. Zoals hierboven beschreven komt dit enkel voor bij theeplanten die hoog in de bergen groeien én wanneer de plant veel zon te verduren krijgt. Niet elke plant kleurt. De groene blaadjes beginnen enkel paars te kleuren bij de juiste klimatologische omstandigheden. De hoeveelheid paarse blaadjes varieert dan ook jaarlijks. Ook gewone groene bladeren van deze planten worden gebruikt voor de productie van thee. De oogst en verkoop van paarse thee is gelimiteerd en kan moeilijk gegarandeerd worden. De variatie komt op verschillende plaatsen voor waarvan Menghai, Yiwu en Lincang de bekendste en hoogst producerende regio’s zijn.
Zi Juan (Purple Beauty): In 1985 vonden onderzoekers van het Yunnan Tea Research Institute theeplanten met dieppaarse bladeren en steeltjes. Deze variant had een diepere paarse tint en kleurde gemakkelijker in vergelijking met andere theeplanten. De thee community in Xishuangbanna ging ermee aan de slag en cultiveerde deze variant op grote schaal. Zi Juan heeft grotere oogst en een hogere oogstzekerheid in vergelijking met Zi Ya, waardoor hij vlotter én goedkoper te vinden is.
Kenia
Aangezien de bladeren kleuren vanwege een overvloed aan zonlicht kwam een aantal jaren terug interesse vanuit Afrika om de paarse variant te telen. Er werd heel wat onderzoek gedaan en grootschalige plantages opgezet. Momenteel is Kenia de grootste producent van Zi Juan (Purple Beauty). Ook in India wordt op dit moment gewerkt aan de aanleg van plantages met deze variant.
Smaak
Zoals in het begin van dit artikel omschreven kan paarse thee verwerkt worden binnen de verschillende theecategorieën. Meestal vindt je het terug als zwarte, groene of pu erh thee. Theeën die deels of volledig uit paarse blaadjes bestaan zullen vaak als milder, romiger, voller, zoeter en aromatischer omschreven worden dan gelijkaardige thee die verwerkt werd zonder paarse blaadjes. De aroma’s die de paarse bladeren toevoegen zijn vaak fruitig met toetsen van geroosterde noten of gemoute gerst.
Zi Ya, de natuurlijke variant, zal deze toetsen het mooist aanvullen. Zi Juan, de gecultiveerde variant, zal een dunnere thee geven waarin de typerende smaaksensatie krachtiger naar voor komt. Dit zorgt ervoor dat paarse thee van de gecultiveerde variant minder in evenwichtig is dan van de natuurlijke variant. Hij is wel een stuk goedkoper en vlotter te vinden.
Foto’s
Eind 2020 kocht ik deze Purple Voodoo via een Chinese verdeler. De cake bevat een variatie aan diverse theeën: blad van verschillende planten vanuit verschillende locaties met veel paarse bladeren. Het grootste deel van de paarse thee werd hier verwerkt als zwarte thee.
(nvdr; laatste foto is louter esthetisch)
Geschreven op 23/02/2023 door Steven Leenknegt, theesommelier en eigenaar van Medithee
Reactie plaatsen
Reacties